بررسی برخی شاخص‌های فیزیولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام کلزا تحت تاثیر تنش خشکی

مطالعه با هدف ارزیابی شاخص‌های فیزیولوژیک جهت بررسی اثر خشکی بر عملکرد دانه و اجزای آن روی کلزا به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 90-89 اجرا گردید. فاکتور‌های آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح: بدون تنش و کمبود آب در مرحله روزت و پرشدن دانه و ژنوتیپ شامل کرج1، کرج 3، اپرا، اکاپی، لیکورد و مودنا بودند. کمبود آب در مرحله روزت باعث افزایش دمای برگ و کاهش محتوای آب نسبی برگ و هدایت روزنه‌ای می‌شود، ولی اثر معنی‌داری روی عملکرد دانه، روغن و اجزای عملکرد نداشت. خشکی در دوره پرشدن دانه‌ها باعث کاهش محتوای آب نسبی برگ، هدایت روزنه‌ای و افزایش دمای برگ گردید. همچنین کم ‌آبی در دوره پر شدن دانه کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، اجزای عملکرد دانه به‌جز تعداد دانه در خورجین و عملکرد دانه و روغن را به دنبال داشت. بین عملکرد دانه با تعداد خورجین در بوته همبستگی مثبت به‌دست آمد. به‌نظر می‌رسد کاهش عملکرد دانه عمدتا از طریق افت تعداد خورجین در بوته باشد. با توجه به وجود همبستگی‌ بین عملکرد دانه با هدایت روزنه‌ای، محتوای آب نسبی برگ و دمای برگ، این شاخص‌ها برای شناسایی اثرات خشکی در کلزا، مناسب دیده شدند. اکاپی و لیکورد به‌ترتیب با کسب 4670 و 4518 کیلوگرم دانه و 1861 و 1758 کیلوگرم روغن در هکتار از عملکرد بالاتری در دشت تبریز برخوردار بودند.